Pytanie czytelnika: Czy plotka jest grzechem?
W naszych czasach ogromną popularnością cieszą się portale plotkarskie. W internecie jest bardzo dużo serwisów, a w nich tekstów, których celem jest szukanie sensacji, tworzenie plotek, a co za tym idzie – wszechobecne są pochopne sądy, obmowy, oszczerstwa. A to są grzechy języka skierowane przeciwko człowiekowi. Słowem, zwłaszcza plotką, można bardzo zranić drugiego człowieka. Z plotką powiązane są kłamstwo, obmowa, dezinformacja, zniesławienie i oszczerstwo.
Katechizm Kościoła Katolickiego przypomina: „Obmowa i oszczerstwo niszczą dobre imię i cześć bliźniego. Cześć jest świadectwem społecznym składanym godności człowieka i każdy ma naturalne prawo do czci, do dobrego imienia i do szacunku. Tak więc obmowa i oszczerstwo naruszają cnoty sprawiedliwości i miłości” (n. 2479). Ponadto plotka, obmowa i oszczerstwo są sprzeczne z ósmym przykazaniem Dekalogu, które zabrania fałszowania prawdy w relacjach z drugim człowiekiem. Na kartach Ewangelii Jezus również przestrzega przed plotkowaniem, obmową i oszczerstwem. Mówi nam: „Z każdego bezużytecznego słowa, które wypowiedzą ludzie, zdadzą sprawę w dzień sądu. Bo na podstawie słów twoich będziesz uniewinniony i na podstawie słów twoich będziesz potępiony” (Mt 12, 36-37).
Teologia moralna czyni rozróżnienie między plotką, a więc powtarzaniem różnych niesprawdzonych informacji, a obmową, która jest mówieniem o kimś złych, ale prawdziwych rzeczy, i oszczerstwem, które jest jawnym głoszeniem kłamstwa o bliźnim. Do tego wszystkiego możemy włączyć pochopny sąd, przez który ktoś nawet milcząco uznaje za prawdziwą moralną wadę bliźniego, bez dostatecznych podstaw. W ocenie moralnej plotki liczy się zawsze intencja rozmowy, a mianowicie, czy chodzi nam o cichy odwet, zazdrość i zawiść, czy rozmowa jest troską o bliźniego, czy jest tak naprawdę poruszeniem trudnego problemu i ma być pomocą w zaradzeniu mu. Warto tu przypomnieć św. Efrema Syryjczyka, który w dzieciństwie miał taki sen albo widzenie: z jego języka wyrosła winorośl i rosła, i napełniała całą przestrzeń pod niebem, a owocowała bardzo pięknie. Zleciały się z nieba wszystkie ptaki i karmiły się owocem tej winorośli, a im bardziej jadły, tym jej owoców było więcej. Czy słowo, którym się posługuję, jest owocem dobrym dla innych, a może plotką, obmową, oszczerstwem, czyli krzywdą dla drugiego człowieka?
Papież Franciszek podkreślił w jednym z kazań, że „plotkowanie jest właściwie obdzieraniem ze skóry”. I dodał: – Plotkowanie wydaje się piękne. Nie wiem dlaczego, ale tak się zdaje. Jak cukierki miodowe. Bierzesz jeden, drugi, następny i jeszcze jeden, a na końcu boli cię brzuch. Dlaczego? Tak jest z plotkowaniem. Jest słodkie na początku, a w końcu cię niszczy, niszczy twoją duszę! Przestrzegł również przed zniesławieniem, kiedy chcemy „zabawić się w dziennikarza”. W tym kontekście przypomniał, że oszczerstwo to mówienie rzeczy nieprawdziwych: „To właśnie zabicie swego brata! Wszystkie trzy: dezinformacja, zniesławienie i oszczerstwo są grzechem! To grzech! To policzek wymierzony Jezusowi w osobach Jego dzieci, Jego braci”.
A zatem – unikajmy plotek, które skierowane są zawsze przeciwko drugiemu człowiekowi i dlatego są grzechem.